آموزش جامع انواع دادههای پایه در پایتون
🎯 اهداف یادگیری
- شناخت انواع دادههای عددی در پایتون
- کار با دادههای متنی و رشتهها
- درک نوع دادههای بولین و کاربرد آنها
- آشنایی با ساختارهای دنبالهای پایه
📌 انواع دادههای عددی
پایتون از سه نوع داده عددی اصلی پشتیبانی میکند:
python
# اعداد صحیح (int)age = 25count = 1000# اعداد اعشاری (float)price = 19.99pi = 3.1415926535# اعداد مختلط (complex)complex_num = 3 + 5j
ویژگیهای انواع عددی:
- int: بینهایت بزرگ یا کوچک (محدود به حافظه)
- float: اعداد اعشاری با دقت حدود ۱۵ رقم اعشار
- complex: دارای بخش حقیقی و موهومی (برای محاسبات علمی)
📌 نوع دادههای متنی (رشتهها)
رشتهها در پایتون با کوتیشنهای تکی یا دوتایی تعریف میشوند:
python
# تعریف رشتههاname = "علی رضایی"message = 'سلام دنیا!'multiline = """این یکرشته چندخطی است"""# عملیات روی رشتههاfull_name = name + " " + "محمدی"length = len(name)first_char = name[0]
ویژگیهای رشتهها:
- تغییرناپذیر (immutable) هستند
- از یونیکد پشتیبانی میکنند (حروف فارسی و ...)
- امکان دسترسی به کاراکترها با اندیس
- دارای متدهای مفید برای پردازش متن
📌 نوع داده بولین (Boolean)
مقادیر بولین فقط میتوانند True یا False باشند:
python
is_active = Truehas_permission = False# مقایسهها نتیجه بولین برمیگردانندresult = 10 > 5 # Trueis_equal = "hello" == "world" # False
کاربردهای بولین:
- شرطها: کنترل جریان برنامه با if/else
- حلقهها: تعیین شرایط توقف حلقههای while
- اعتبارسنجی: بررسی صحت شرایط مختلف
📌 ساختارهای دنبالهای پایه
سه نوع دنباله پایه در پایتون وجود دارد:
python
# لیستها (تغییرپذیر)numbers = [1, 2, 3, 4]numbers.append(5)# تاپلها (تغییرناپذیر)coordinates = (35.6892, 51.3890)# مجموعهها (منحصر به فرد و بدون ترتیب)unique_numbers = {1, 2, 2, 3}
مقایسه ساختارهای دنبالهای:
نوع | تغییرپذیری | ترتیب | تکرار اعضا |
---|---|---|---|
لیست | تغییرپذیر | حفظ میشود | مجاز |
تاپل | تغییرناپذیر | حفظ میشود | مجاز |
مجموعه | تغییرپذیر | حفظ نمیشود | غیرمجاز |
📌 تمرین عملی
برنامه زیر را کامل کنید تا انواع دادههای مختلف را بررسی کند:
python
# تعریف متغیرهای مختلفage = 30price = 12.99name = "پایتون"is_active = True# چاپ نوع هر متغیرprint(type(age))print(type(price))print(type(name))print(type(is_active))
راهنمای تمرین:
- متغیرهایی از انواع مختلف تعریف کنید
- نوع هر متغیر را با تابع type() بررسی کنید
- عملیات مناسب برای هر نوع داده انجام دهید
- میتوانید لیستی از اعداد ایجاد و عملیات روی آن انجام دهید
📌 نکات حرفهای
- تبدیل نوع: از توابع int(), float(), str() برای تبدیل انواع استفاده کنید
- بررسی نوع: از isinstance() برای بررسی نوع داده استفاده کنید
- بهینهسازی حافظه: برای اعداد صحیح کوچک از range(-5, 256) استفاده کنید
- رشتههای فرمتدار: از f-strings برای فرمتدهی رشتهها استفاده کنید
نکته کلیدی: درک صحیح انواع داده پایه، اساس یادگیری مفاهیم پیشرفتهتر پایتون است.
📌 قدم بعدی
در درس بعدی با عملگرها در پایتون آشنا خواهیم شد!