آموزش جامع دستورات شرطی if، elif و else در پایتون

# مثال ساده if
age = 18
if age >= 18:
    print("شما بزرگسال هستید")
# اگر شرط false باشد، هیچ کاری انجام نمی‌شود
score = 50
if score > 60:
    print("شما قبول شدید")
# این پیام چاپ نمی‌شود زیرا شرط false است

# مثال if-else
age = 16
if age >= 18:
    print("شما می‌توانید رای دهید")
else:
    print("شما نمی‌توانید رای دهید")
# مثال دیگر با بررسی عدد زوج یا فرد
number = 7
if number % 2 == 0:
    print("عدد زوج است")
else:
    print("عدد فرد است")

# مثال if-elif-else برای نمره‌بندی
score = 85
if score >= 90:
    print("نمره: A")
elif score >= 80:
    print("نمره: B")
elif score >= 70:
    print("نمره: C")
elif score >= 60:
    print("نمره: D")
else:
    print("نمره: F (مردود)")
# فقط اولین شرطی که true باشد اجرا می‌شود
# حتی اگر چندین شرط true باشند

# استفاده از and (هر دو شرط باید true باشند)
age = 25
has_license = True
if age >= 18 and has_license:
    print("شما می‌توانید رانندگی کنید")
else:
    print("شما نمی‌توانید رانندگی کنید")
# استفاده از or (حداقل یکی از شرط‌ها باید true باشد)
is_weekend = True
is_holiday = False
if is_weekend or is_holiday:
    print("امروز تعطیل است")
else:
    print("امروز روز کاری است")
# استفاده از not (معکوس کردن شرط)
is_raining = False
if not is_raining:
    print("هوا آفتابی است، می‌توانیم بیرون برویم")
else:
    print("باران می‌بارد، بهتر است در خانه بمانیم")

# مثال شرط تو در تو
age = 25
has_license = True
has_car = False
if age >= 18:
    if has_license:
        if has_car:
            print("شما می‌توانید با ماشین خود رانندگی کنید")
        else:
            print("شما گواهینامه دارید ولی ماشین ندارید")
    else:
        print("شما باید ابتدا گواهینامه بگیرید")
else:
    print("شما به سن قانونی نرسیده‌اید")
# می‌توان همین کد را با عملگرهای منطقی ساده‌تر نوشت:
if age >= 18 and has_license and has_car:
    print("شما می‌توانید با ماشین خود رانندگی کنید")
elif age >= 18 and has_license:
    print("شما گواهینامه دارید ولی ماشین ندارید")
elif age >= 18:
    print("شما باید ابتدا گواهینامه بگیرید")
else:
    print("شما به سن قانونی نرسیده‌اید")

# ساختار: مقدار_if_true if شرط else مقدار_if_false
age = 20
# روش معمولی
if age >= 18:
    status = "بزرگسال"
else:
    status = "نوجوان"
# روش یک خطی (Ternary)
status = "بزرگسال" if age >= 18 else "نوجوان"
print(status)
# مثال دیگر
number = 7
result = "زوج" if number % 2 == 0 else "فرد"
print(result)

# تمرین ۱
x = 10
y = 5
if x > y:
    print("x بزرگتر از y است")
elif x < y:
    print("x کوچکتر از y است")
else:
    print("x برابر y است")
# تمرین ۲
temperature = 25
is_summer = True
if temperature > 30:
    print("هوا بسیار گرم است")
elif temperature > 20 and is_summer:
    print("هوا خوب و مطبوع است")
else:
    print("هوا سرد است")