آموزش جامع مبانی اولیه جاوااسکریپت


🎯 اهداف یادگیری

  • آشنایی با ساختار پایه جاوااسکریپت
  • یادگیری متغیرها و انواع داده‌ها
  • کار با عملگرها و عبارات
  • آشنایی با ساختارهای کنترلی

|

📌 جاوااسکریپت چیست؟

جاوااسکریپت یک زبان برنامه‌نویسی سطح بالا، پویا و مفسری است که عمدتاً برای توسعه وب استفاده می‌شود:

javascript
// این یک کامنت تک‌خطی در جاوااسکریپت است
console.log('سلام دنیا!'); // نمایش خروجی در کنسول

ویژگی‌های کلیدی:

  • مفسری: نیاز به کامپایل ندارد و در مرورگر اجرا می‌شود
  • پویا: انعطاف‌پذیر و با تایپ پویا
  • چندپلتفرمی: هم در مرورگر و هم در سمت سرور (Node.js) اجرا می‌شود

📌 متغیرها در جاوااسکریپت

در جاوااسکریپت از سه کلمه کلیدی برای تعریف متغیر استفاده می‌شود:

javascript
var name = 'علی'; // روش قدیمی (ES5)
let age = 25; // متغیر قابل تغییر (ES6+)
const PI = 3.14; // ثابت (تغییرناپذیر)

تفاوت‌های var, let, const:

  • var: محدوده تابعی (function-scoped) - قابل بازتعریف
  • let: محدوده بلوکی (block-scoped) - غیرقابل بازتعریف
  • const: محدوده بلوکی - غیرقابل تغییر پس از تعریف

📌 انواع داده‌ها در جاوااسکریپت

جاوااسکریپت دارای انواع داده‌های زیر است:

javascript
// انواع داده اولیه
let name = 'رضا'; // رشته (String)
let age = 30; // عدد (Number)
let isStudent = true; // بولین (Boolean)
let person = null; // null
let car; // undefined
// نوع داده مرجع
let colors = ['قرمز', 'سبز', 'آبی']; // آرایه (Array)
let user = {
name: 'مریم',
age: 28
}; // شیء (Object)

انواع داده‌های اصلی:

  • رشته (String): متن - داخل '' یا ""
  • عدد (Number): اعداد صحیح و اعشاری
  • بولین (Boolean): true یا false
  • null و undefined: مقادیر خاص برای نشان دادن عدم وجود مقدار
  • نماد (Symbol): مقدار یکتا و تغییرناپذیر (ES6+)

📌 عملگرها در جاوااسکریپت

جاوااسکریپت از عملگرهای مختلفی پشتیبانی می‌کند:

javascript
// عملگرهای ریاضی
let sum = 5 + 3; // جمع
let product = 4 * 2; // ضرب
// عملگرهای مقایسه
let isEqual = 5 == 5; // true
let isGreater = 10 > 5; // true
// عملگرهای منطقی
let andResult = true && false; // AND - false
let orResult = true || false; // OR - true

انواع عملگرها:

  • ریاضی: +, -, *, /, % (باقیمانده)
  • تخصیص: =, +=, -=, *=, /=
  • مقایسه: ==, ===, !=, !==, >, <, >=, <=
  • منطقی: && (AND), || (OR), ! (NOT)

📌 ساختارهای کنترلی

ساختارهای کنترلی جریان اجرای برنامه را مدیریت می‌کنند:

javascript
// شرط if
let age = 18;
if (age >= 18) {
console.log('شما بزرگسال هستید');
} else {
console.log('شما نوجوان هستید');
}
// حلقه for
for (let i = 0; i < 5; i++) {
console.log(i); // اعداد 0 تا 4 را چاپ می‌کند
}

ساختارهای کنترلی اصلی:

  • شرطی: if, else if, else, switch
  • حلقه‌ها: for, while, do while
  • کنترل خطا: try, catch, finally

📌 تمرین عملی

تابعی بنویسید که عددی را دریافت کند و تشخیص دهد زوج است یا فرد:

javascript
function isEven(number) {
// کد خود را اینجا بنویسید
}

راهنمای تمرین:

  1. تابعی به نام isEven ایجاد کنید که یک پارامتر number بگیرد
  2. با استفاده از عملگر باقیمانده (%) زوج یا فرد بودن عدد را بررسی کنید
  3. اگر عدد زوج بود true و اگر فرد بود false برگردانید
  4. تابع را با چند عدد مختلف تست کنید

📌 قدم بعدی

در درس بعدی با ساخت اولین وب سایت جاوااسکریپت آشنا خواهیم شد!