راه اندازی محیط داکر از طریق bash یا ترمینال

مرحله اول: Run کردن داکر دسکتاپ

1. با «شکن» تحریم‌های اینترنتی رو بی‌اثر کن!

   با توجه به اینکه داکر ایران را تحریم کرده از روشی که در سایت شکن گفته شده DNS سیستم محلی خود را تغییر دهید و سیستم خود را Restart کنید.

   به علت تحریم ایران این مرحله الزامی می باشد و باید از یک DNS حرفه ای استفاده کنید.

2. تحریم شکن خود را فعال کنید
3. داکر دسکتاپ خود را run کنید

   زمپ (XAMPP) و داکر دسکتاپ (Docker Desktop) دو ابزار مختلف برای راه‌اندازی محیط‌های سرور و توسعه نرم‌افزار هستند. همانگونه که برای استفاده از زمپ باید ابتدا آن را استارت کنید، داکر دسکتاپ را نیز باید قبل از استفاده استارت کنید. برای استارت داکر دسکتاپ اینجا کلیک کنید.

مرحله دوم: راه اندازی محیط Docker

اگر پروژه شما در محیط bash یا همان ترمینال اوبونتو 22.04 باز نیست مطابق دستور زیر آن را باز کنید.

1. باز کردن پروژه در محیط ترمینال
Ubuntu 22.04

cd first-website

---

2. ساخت و راه اندازی کانتینر ها (داکر دسکتاپ باید ران باشد!)
bash

docker-compose up -d --build

دستور docker-compose up -d --build یک دستور پرکاربرد در Docker است که چندین عمل را به صورت همزمان انجام می‌دهد. در اینجا ببینیم که هر بخش از این دستور چه کاری انجام می‌دهد:

1. docker-compose

این بخش نشان‌دهنده استفاده از ابزار Docker Compose است که برای مدیریت برنامه‌های چندکانِینری (multi-container) با استفاده از یک فایل پیکربندی (معمولاً docker-compose.yml) به کار می‌رود.

2. up

این دستور سرویس‌های تعریف‌شده در فایل docker-compose.yml را راه‌اندازی می‌کند. اگر کانتینرها از قبل وجود نداشته باشند، آن‌ها را ایجاد می‌کند و در غیر این صورت، کانتینرهای موجود را راه‌اندازی مجدد می‌کند.

3. d- (یا detach--)

این پرچم باعث می‌شود کانتینرها در حالت detached (پس‌زمینه) اجرا شوند، یعنی ترمینال شما بلوکه نمی‌شود و می‌توانید ادامه کار کنید. اگر این پرچم را نگذارید، لاگ‌های کانتینرها در ترمینال نمایش داده می‌شوند.

4. --build

این گزینه به Docker می‌گوید که تصاویر (images) مورد نیاز را از نو بسازد (بر اساس Dockerfileهای تعریف‌شده). اگر تصاویر از قبل ساخته شده باشند، Docker به طور پیش‌فرض از نسخه‌های کش‌شده استفاده می‌کند، اما --build آن‌ها را مجدداً می‌سازد تا مطمئن شوید تغییرات اخیر اعمال شده‌اند.

علت استفاده از این دستور

• تصاویر داکر را از نو می‌سازد (اگر تغییراتی در کد یا تنظیمات وجود داشته باشد).
• کانتینرها را بر اساس سرویس‌های تعریف‌شده در docker-compose.yml راه‌اندازی می‌کند.
• کانتینرها را در حالت پس‌زمینه (d-) اجرا می‌کند تا ترمینال شما آزاد بماند.

---

3. نصب وابستگی‌های Composer
bash

docker-compose exec app composer install

این دستور در یک محیط Docker چندین کار را انجام می‌دهد:

1. docker-compose exec:

این بخش از دستور برای اجرای یک دستور درون یک سرویس در حال اجرا در Docker Compose استفاده می‌شود.

2. app :

این نام سرویسی است که در فایل docker-compose.yml تعریف شده است. معمولاً این سرویس حاوی اپلیکیشن اصلی شماست.

3. composer install:

این دستور درون container سرویس app اجرا می‌شود و:

• وابستگی‌های PHP پروژه را از فایل composer.json نصب می‌کند
• یک فایل composer.lock ایجاد می‌کند (یا به روز می‌کند)
• پکیج‌ها را در دایرکتوری vendor/ نصب می‌کند

---

4. تنظیم مجوزهای فایل‌ها

هر دو دستور زیر را به ترتیب نصب کنید.

1. تنظیم مجوزهای فایل‌ها (دستور اول)
bash

docker-compose exec app chmod -R 775 storage

2. تنظیم مجوزهای فایل‌ها (دستور دوم)
bash

docker-compose exec app chmod -R 775 bootstrap/cache

این دستور یک فرمان Docker Compose است که برای تغییر مجوزهای دسترسی (permissions) فایل‌ها و دایرکتوری‌ها درون یک کانتینر استفاده می‌شود.

• این بخش فرمانی است که درون کانتینر app اجرا می‌شود.
• chmod : دستور تغییر مجوزهای دسترسی در لینوکس
• R- : به صورت بازگشتی (Recursive) عمل کند، یعنی روی تمام فایل‌ها و دایرکتوری‌های زیرمجموعه نیز اعمال شود
• 775 : سطح دسترسی را تنظیم می کند

معنی کد دسترسی 775

• مالک (owner):

خواندن (4) + نوشتن (2) + اجرا (1) = 7

• گروه (group):

خواندن (4) + نوشتن (2) + اجرا (1) = 7

• سایرین (others):

خواندن (4) + اجرا (1) = 5

• storage در دستور اول وbootstrap/cache در دستور دوم : مسیر دایرکتوری که مجوزهای آن تغییر می‌کند را مشخص می کند

---

5. کپی فایل env.
bash

cp .env.example .env 

این دستور، فایل .env.example (که به عنوان الگوی پیش‌فرض در پروژه لاراول وجود دارد) را کپی می‌کند و یک فایل جدید به نام .env ایجاد می‌کند.

فایل .env فایل تنظیمات محیطی (Environment Variables) پروژه است و مقادیر حیاتی مانند:

• تنظیمات دیتابیس (مثل DB_HOST, DB_USERNAME)
• کلید امنیتی برنامه (APP_KEY)
• تنظیمات کش، ایمیل، و سایر سرویس‌های خارجی را ذخیره می‌کند.

---

6. تولید کلید برنامه
bash

docker-compose exec app php artisan key:generate

معنی بخش‌های مختلف دستور:

1. docker-compose exec

برای اجرای یک دستور داخل یک کانتینر در حال اجرا (مدیریت شده توسط docker-compose) استفاده می‌شود.

2. app

نام سرویس (service) تعریف شده در فایل docker-compose.yml است که معمولاً به کانتینر اصلی لاراول اشاره دارد (جایی که کدهای PHP اجرا می‌شوند).

3. php artisan key:generate

یک دستور Artisan (کنسول لاراول) است که:

• APP_KEY را در فایل .env تولید یا به‌روزرسانی می‌کند.
• این کلید برای رمزنگاری داده‌های حساس (مثل sessionها، کوکی‌ها و داده‌های رمز شده) استفاده می‌شود.
7. باز کردن پورت 3306
bash

sudo ufw allow 3306

چرا این دستور مهم است؟

دستور sudo ufw allow 3306 در سیستم‌های لینوکس (مخصوصاً اوبونتو/دبیان) برای باز کردن پورت 3306 در فایروال UFW استفاده می‌شود. این کار به برنامه‌های خارجی (مثلا داکر دسکتاپ) اجازه می‌دهد به سرور MySQL که روی پورت 3306 در حال اجراست متصل شوند.

1. sudo:

برای اجرای دستور با دسترسی مدیرسیستم (root) نیاز است.

2. ufw:

مخفف Uncomplicated Firewall، یک فایروال ساده برای لینوکس است.

3. allow 3306:

پورت 3306 (پورت پیش‌فرض MySQL) را در فایروال باز می‌کند.

8. پیکربندی فایل env.

فایل env. را باز کنید و تنظیمات دیتابیس را به صورت زیر تغییر دهید توجه کنید که DB_CONNECTION=sqlite را حذف کرده یا به صورت متن در آورید و سپس کد زیر را آنجا پیست نمایید:

.env

DB_CONNECTION=mysql
DB_HOST=db
DB_PORT=3306
DB_DATABASE=laravel
DB_USERNAME=laravel
DB_PASSWORD=secret


9. اجرای migrations
bash

docker-compose exec app php artisan migrate

❮ بخش قبلی بخش بعدی ❯